|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
‘Siberian Exiles’ Dit jaar vierde Litouwen zijn 100-jarige herwonnen onafhankelijkheid. Voor Litouwers een belangrijk ‘jubileum’, omdat het land voor een lange periode door de Sovjet-Unie bezet was. De angst voor de voormalige bezetters zit diep geworteld en is niet ongegrond. Ten tijde van Stalin werden bijna 300.000 mannen, vrouwen en kinderen in massadeportaties naar Siberië verbannen om daar dwangarbeid te verrichten. Stalin wilde een socialistisch werkvolk en daarvoor moesten alle ‘Anti-Sovjetelementen’, ‘de intelligentsia’, verdwijnen. Vrijwel elk gezin in Litouwen werd getroffen. In de serie Siberian Exiles volg ik het verhaal van een aantal overlevenden, die ik interviewde. Ze werden in 1941 als kind met hun familie naar het Altaj-gebergte gedeporteerd, om daar landarbeid te verrichten. In 1942 werden zij samen met 3.000 andere Litouwers naar het Lenadelta aan de Laptevzee overgeplaatst, een gebied boven de poolcirkel, waar het 10 maanden winter is en de temperatuur daalt tot wel 50 graden onder nul. Stalin had voedsel nodig voor zijn soldaten aan het front, en deze groep gedeporteerden kreeg de taak om in het poolgebied een visindustrie op te richten. Voor velen was dit echter een doodsvonnis. De bannelingen hadden geen beschermende kleding tegen de kou en ze moesten terwijl de eerste sneeuw al viel nog hun hutten bouwen. Voor het dagelijkse werk hadden ze recht op niet meer dan 200-300 gram brood, met het gevolg dat mensen scheurbuik en andere ziektes kregen. Naast de Litouwers waren er ook gedeporteerden uit Churapcha (Yakutsk rajon) en uit Finland. Ze leefden allen onder even erbarmelijke omstandigheden en velen overleefden het niet. De gedeporteerden uit Churapcha mochten na het einde van de oorlog terug naar huis keren, maar de Litouwers konden pas eind jaren 50, na Stalins dood, terug, mits zij de terugreis konden betalen. Ze mochten niet openlijk praten over hun ervaringen in Siberië, dat kon pas na de perestrojka en de onafhankelijkheid van Litouwen durfden gedeporteerden met hun verhalen naar buiten te komen. |
|||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||